Welkom bij de webtool 'Kosten en baten van zon-toepassingen'.

Met deze tool kunt u de private en maatschappelijke kosten en baten uitrekenen van zontoepassingen naar keuze. Zonneparken, zon op water, en zon op dak kunnen worden doorgerekend. Deze berekeningen worden gedaan aan de hand van een methode om gestandaardiseerde kosten van één kilowattuur (kWh) zonproductie ('levelised cost of energy'). In deze methode worden alle kosten over de levensduur meegenomen, en uitgedrukt per te leveren kWh. Maatschappelijke baten zoals reductie van CO₂ en luchtverontreinigende stoffen worden meegenomen als besparingen op kWh-kosten, terwijl kosten van ruimtelijke inpassing, visuele hinder en vergroten van capaciteit van elektriciteitsnetten als extra kosten zijn meegenomen in de kWh-prijs. Op deze manier presenteert de tool een beeld van de ‘maatschappelijke kostprijs’ van deze zontoepassingen . Hiermee kunnen de kosten van verschillende zontoepassingen worden vergeleken of kunnen verschillende zonlocaties worden vergeleken binnen één zontoepassing op de laagste kosten.

Voor zonneparken kunnen verschillende varianten (flexopties) worden doorgerekend die de belasting van het net beperken:

• Curtailment. Op dit moment is 70% capaciteitsbeperking voor zonnestroomsystemen een no-brainer, vanwege het beperkte productieverlies van circa 1%. Door het aftoppercentage van de netaansluiting te variëren kunnen de gevolgen van curtailment verder worden verkend.
• Batterij die bijdraagt aan efficiënte benutting van de netcapaciteit en die is aangesloten achter de aansluiting van een zonnepark. Waar bij curtailment een deel van de geproduceerde elektriciteit wordt weggegooid, kan met een systeembatterij een groter deel van de elektriciteit gebruikt worden door de productie te verschuiven in de tijd. In deze tool beperken we ons tot batterijen die gecombineerd worden met een zonnepark en die zich enkel richten op maximalisatie van de output binnen de grenzen van de netaansluiting of beschikbare netcapaciteit.

In de maatschappelijke kWh-prijs nemen we in alle toepassingen CO₂- en luchtkwaliteitsbaten mee. Deze ontstaan door het feit dat elektriciteit uit zon, schoner is dan elektriciteit geproduceerd met fossiele brandstoffen. Door zonne-energie in te zetten, hoeven minder fossiele brandstoffen worden verbrand. Daarnaast nemen we voor zon op land en zon op water ook de visuele beleving mee als maatschappelijke kost: door een zonnepark te plaatsen, kan men visuele ‘hinder’ beleven. Uit de literatuur volgt dat een zonnepark leidt tot een daling van de woningwaarde in de omgeving. Ook deze verwerken we in de kWh-prijs. Voor zon op land worden verder nog eventuele stikstofbaten meegerekend (ontstaan door een park te bouwen op voormalige grond voor intensieve veehouderij), en eventuele voorkomen netverzwaringskosten door het plaatsen van een batterij.

Ter waarschuwing geven we mee dat deze tool niet de ‘volledige waarheid’ omvat. Niet alle mogelijke effecten zullen gevat zijn in deze rekentool. Wat bijvoorbeeld niet in de huidige applicatie kan worden opgenomen zijn locatiespecifieke effecten, zoals het leveren van stroom aan industriegebieden, effecten op specifieke netgebieden (bijv. met veel of weinig congestie) of andere combinatie-opgaven. We beperken ons in deze tool tot zon-PV projecten zonder multifunctioneel ruimtegebruik. Effecten van het combineren van zon-PV met andere economische activiteiten kunnen daarom niet worden meegenomen. Daarnaast treden er mogelijk keteneffecten bij zon-pv systemen op het gebied van biodiversiteit, mensenrechten en emissies op. Deze maatschappelijke kosten in de keten worden niet in de huidige tool meegenomen.

Voor meer achtergrondinformatie over de berekeningsmethodiek, de bepaling van de standaardwaarden en de methodiek achter de maatschappelijke effecten verwijzen we naar de publicaties van CE Delft (CE Delft, 2020 en CE Delft, 2022).